Alegoria uhonorowania kardynała Antonia Barberiniego młodszego

Kompozycja alegoryczna ku czci kardynała Antonia Barberiniego młodszego (1607-1671) sportretowanego w górnej partii grafiki, w medalionie unoszonym przez uskrzydlone putta. Wnętrze jest określane w literaturze jako "Świątynia Wiedzy". Identyfikacja kobiecej postaci na piedestale – z księgą i herbem Barberinich – nie jest jednoznaczna (personifikacja mądrości / Minerwa (grecka Atena) / Magna Mater – Kybele jako bóstwo opiekuńcze Rzymu). Widoczne niżej figury męskie z urnami to personifikacje rzek – Arno (z florenckim lwem) i Tybru (z wilczycą kapitolińską oraz Romusem i Remulusem), jako alegorie miejsc, z którymi związany był ród Barberinich – Toskanii i Rzymu.

Po prawej stronie, na postumencie, figura Merkurego (greckiego Hermesa) z kaduceuszem, niewidocznym na odbitce z powodu ubytku (znajduje się na rysunkowym wzorze). Po lewej stronie, na pierwszym planie, cztery postaci alegoryczne wyposażone w: sferę niebieską, sferę armilarną, tablice z mapami ziemskimi (? – niewidoczne na odbitce) oraz tablicę pokazującą wymiary kolumn (jak wyżej). W głębi, za nimi, Fama trzymająca trąbę i wieniec laurowy. Między kolumnami po lewej stronie trzy kobiece figury alegoryczne, określone jako "Cnoty".
Środkowa zapewne to Atena/Minerwa – symbol mądrości, z żurawiem u stóp (jednym z atrybutów bogini) – alegoria między innymi Mądrości właśnie i czujności.

Antonio Barberini młodszy (1607-1671) – bratanek papieża Urbana VIII (Maffeo Barberini), mianowany przez tegoż w 1627 roku kardynałem (nominację ogłoszono na początku następnego roku). Patron artystów i pisarzy, bibliofil, kolekcjoner malarstwa, także poeta.

W katalogu Hollsteina kompozycja figuruje jako "Trzy Mojry w kolumnadzie".
Rysunek przygotowawczy dla grafiki (Pietra da Cortony) znajduje się w zbiorach Metropolitan Museum (https://www.metmuseum.org/art/collection/search/338553). Na stronie MetMus komentarz dotyczący ikonografii.
[Izabela Żak]

osoba przedstawiona: Barberini, Antonio młodszy (1607-1671) – kardynał

słowa kluczowe: alegoria  |  Arno (rzeka) (personifikacja)  |  Atena / Minerwa (mitol.)  |  Barberini (herb)  |  Bogini Matka / Magna Mater (mitol.)  |  grafika włoska  |  Hermes / Merkury (mitol.)  |  kardynał  |  Kybele (mitol.)  |  mężczyzna  |  personifikacja  |  portret męski  |  Sława / Fama (personifikacja)  |  Tybr (Rzeka; personifikacja)