Matka Boska Gidelska

Oleodruk naklejony na tekturę o tym samym wymiarze.

W centralnej części wizerunek Matki Boskiej w pomarańczowo-niebieskich szatach, stojącej na niebieskiej kuli, trzymającej na rękach Dzieciątko Jezus; obydwie postacie mają na głowach żółto-zielone królewskie korony i otoczone są jasnożółtym blaskiem oraz owalnym wieńcem z ciemnozielonych liści i symetrycznie ułożonych pomarańczowych róż oraz innych, białych i żółtych kwiatów.

Po obydwu stronach Matki Boskiej z Dzieciątkiem usytuowane są klęczące postacie św. Dominika i św. Jacka Odrowąża w białych dominikańskich habitach i zielonych płaszczach (św. Dominik z długim krzyżem, św. Jacek z monstrancją w dłoniach). Wszystkie cztery postacie znajdują się pod rozpostartą pomarańczową kotarą zwieńczoną żółto-zieloną królewską koroną, taką samą jak na głowach Matki Boskiej i Dzieciątka.

Poniżej znajduje się przedstawienie legendy znalezienia cudownej figurki Matki Boskiej Gidelskiej: dwa białe woły zaprzęgnięte do pługa, klęczące na widok kamiennej, jarzącej się figurki, wyłaniającej się z ziemi; obok wołów widoczna postać rolnika Jana Czeczka, odzianego w niebieską tunikę i zielonkawe spodnie sięgające kolan, w tle widoczne zabudowania wsi Gidle.

Całośc przedstawienia wkomponowana w budynek cerkwi składającej się z pięciu wież o białych murach i żółtozielonkawych cebulastych dachach zwieńczonych prawosławymi krzyżami. Na dwóch skrajnych wieżach umieszczone wizerunki w stylistyce prawosławnych ikon: Chrystusa Pantokratora, przytrzymującego lewą dłonią otwartą księgę, z prawą uniesioną w geście błogosławieństwa i św. Mikołaja (wizerunek zniszczony - warstwa oleodruku zdarta, zamalowana beżową farbą, ale widoczny jest napis cyrylicą "Mikołaj") oraz Matki Boskiej Orantki, z uniesionymi rękami i Dzieciątkiem Jezus(?) widocznym na piersiach i Matki Boskiej z Dzieciątkiem w typie eleusy.
U dołu rodzaj podmurówki, na której umieszczony jest napis cyrylicą, w języku rosyjskim: Matka Boska Gidelska.
Stan zachowania: bardzo zniszczony, liczne ubytki, przedarcia zamalowane beżową farbą.

Legenda powstania wizerunku Matki Boskiej Gidelskiej głosi, że miejscowy włościanin, Jan Czeczek, znalazł niewielką kamienną figurkę Matki Boskiej z Dzieciątkiem w pierwszą niedzielę maja 1516 r., na terenie dzisiejszego klasztoru dominikanów. Tego dnia orał on pole w miejscu, w którym dzisiaj stoi kościół. W pewnym momencie woły przestały iść do przodu i padły na kolana. Chłop poganiał je, ale zwierzęta nie chciały iść dalej. Jego oczom ukazała się wystająca a ziemi, bijąca blaskiem figurka.

Rolnik, przekonany o wielkiej wartości znaleziska, zabrał je do domu i ukrył w skrzyni, jednakże w wyniku tego czynu Czeczek i jego żona stracili wzrok. Wkrótce figurka trafiła do miejscowego kościoła, gdzie proboszcz obmył ją z ziemi, a użytą w tym celu wodą Czeczkowie przemyli oczy i odzyskali wzrok. Pamiątką tego cudownego zdarzenia jest zwyczaj "kąpiółki" - raz w roku figurka Matki Boskiej Gidelskiej obmywana jest w winie, które używane jest potem przez pielgrzymów.
[Joanna Kurbiel]

słowa kluczowe: atrybut  |  Chrystus Pantokrator  |  Dzieciątko Jezus  |  Gidle (woj. łódzkie)  |  Jezus Chrystus  |  krzyż  |  Maria / Najświętsza Maria Panna  |  Matka Boska / Maria z Dzieciątkiem / Madonna (Maria / Najświętsza Maria Panna)  |  Matka Boska Gidelska  |  monstrancja  |  rolnik (ikonografia)  |  św. Dominik  |  św. Jacek Odrowąż  |  św. Mikołaj  |  tematyka maryjna  |  tematyka religijna  |  wół (zwierzę)