Przemienienie Pańskie. Epitafium Friedricha Reinholda

Spośród zachowanych obecnie, epitafium Reinholda jest jednym z późniejszych epitafiów obrazowych zachowujących jego tradycyjny schemat. Całość ma jednak charakter "oszczędnościowy" – to malowany na płótnie obraz łączący scenę religijną Przemienienie Pańskie na górze Tabor, zbiorowy portret klęczącej licznej rodziny zmarłego oraz namalowaną w lewym dolnym rogu tablicę z inskrypcją prezentującą głowę rodziny. Jest to malarz wrocławski i starszy cechu Friedrich Reinhold +1659 ukazany z dwiema kolejnymi żonami i dziesięciorgiem dzieci. Bliżej żon leży w powijakach kolejna ich szóstka jako zmarli w niemowlęctwie (kilkoro podczas zarazy we Wrocławiu w 1633 roku).

Scena Przemienienia u góry jest skomponowana tak samo jak na obrazie ołtarzowym z roku 1615 sygnowanym monogramem SB w kościele w Jędrzejowie koło Grodkowa, co świadczy o wykorzystaniu przez autorów obu malowideł tego samego, niezidentyfikowanego dotąd wzorca graficznego (Steinborn, Oszczanowski 2003, nr 157).

Burgemeister i Grundmann (1933), a także Bimler (1937) i Oszczanowski (2002) przyjęli, że obraz epitafijny namalował dla siebie sam Friedrich Reinhold starszy. To domniemanie autorstwa można jednak tylko odnotować jako propozycję, gdyż żadne inne obrazy Reinholda nie są znane. Wśród przedmiotów, które malarz zapisał w testamencie swemu synowi (Schultz 1882), noszącemu to samo imię i kształcącemu się od 1652 roku w jego pracowni (zbiór miedziorytów, Namiętność – olejne malowidło Strobla, sygnet pieczętny, herbarz norymberski) wymieniony jest także obraz olejny na desce Pięć zmysłów – być może własne dzieło tego malarza. Nie można wykluczyć, że obraz-epitafium wykonał malarz Friedrich Reinhold junior, jego czeladnicze wyzwoliny w warsztacie Gottfrieda Scholtza przypadły bowiem na rok śmierci ojca, dając mu możliwość przejęcia warsztatu. Zbyt duże, niezręcznie połączone z korpusami głowy postaci mogą świadczyć o nieporadności autora lub też o ich domalowaniu przez dość sprawnego portrecistę, który niezbyt zważał na proporcje.

Epitafium obrazowe upamiętniające malarza jest tu jednocześnie pomnikiem, ale i poniekąd reklamą – próbą podtrzymania popularności tego typu dzieł, stanowiących wcześniej ważną część produkcji warsztatów malarskich Wrocławia i dającą podstawy ich egzystencji, w sytuacji gdy zainteresowania taką formą upamiętnienia przygasa.
[Marek Pierzchała]

osoba przedstawiona: Reinhold, Adam (1630-1633) Reinhold, Anna Catharina (1644- ?) Reinhold, Anna Maria (1650- ?) Reinhold, Daniel (1626-1633) Reinhold, Elisabeth (1648-1649) Reinhold, Elisabeth z domu Gümpel – 1640 żona Friedricha Reinholda starszego Reinhold, Eva (1623-1625) Reinhold, Eva z domu Pfirschke (? – 1639) – 1613 (?) żona Matthiasa Heintze, 1622 żona Friedricha Reinholda starszego Reinhold, Ewa (1630-1633) Reinhold, Friedrich (1625 – przed 1641) Reinhold, Friedrich młodszy (1641- ?) Reinhold, Friedrich starszy (1596-1659) – malarz Reinhold, Matthias (1627? – 1633) Reinhold, Susanna (1642- ?)

słowa kluczowe: apostoł  |  Jezus Chrystus  |  kościół św. Marii Magdaleny (Wrocław) (dawna lokalizacja)  |  malarstwo (sztuki plastyczne)  |  Mojżesz (Biblia)  |  prorok Eliasz (Biblia)  |  Przemienienie Pańskie (Chrystus i 12 Apostołów: powołanie, misja i Przemienienie)  |  Reinhold – rodzina  |  św. Jakub Większy (apostoł)  |  św. Jan Ewangelista (apostoł)  |  św. Piotr (apostoł)  |  tematyka religijna