Puchar dekoracyjny

Dekoracyjny puchar o walcowatym, wydętym w dolnej partii korpusie, na kolistej stopie. zZostał wykonany z przejrzystego szkła w kolorze topazu dymnego. Jego dekorację stanowi malatura malowana barwnymi farbami szkliwnymi przedstawiająca Fausta i Małgorzatę. Faust, jako starszy mężczyzna z brodą wspiera się na księdze, obok siedzi Małgorzata, młoda, jasnowłosa dziewczyna w renesansowym ubiorze, błękitnej sukni z i białej koszuli.

Przedstawienie Fausta i Małgorzaty (Faust i Gretchen) odnosi się do dramatu "Faust" (1773-1774, druk 1833), najwybitniejszego dzieła Johanna Wolfganga von Goethe, zawierającego wykładnię jego poglądów. Małgorzata jest jedną z najsłynniejszych postaci tej tragedii. Przedstawienia Fausta i Małgorzaty pojawiały się często w sztuce krajów niemieckojęzycznych w drugiej połowie XIX wieku, także w dekoracji na szkle. Malatura na omawianym pucharze jest przypuszczalnie inspirowana graficznymi ilustracjami do "Fausta" Franza Xavera Simma (1853-1918) z lat 80. XIX wieku.

Kolor szkła i jego forma nawiązuje do barwy szkieł niderlandzkich i północnoniemieckich z okresu renesansu i wczesnego baroku.

Niesygnowany, malowany gwaszem projekt formy i dekoracji pucharu, zachował się w zbiorach Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze. Przypisywany jest Friedrichowi Albertowi Cremerowi architektowi z Berlina, współpracującemu z wytwórnią Heckerta i datowany na ok. 1885. Projektantem formy i dekoracji pucharu mógł być też inny artysta związany w tym czasie z wytwórnią, architekt z Lipska, Oskar Jummel.

W wytwórni szkła Fritza Heckerta, jednej z dwóch największych fabryk szkła na Śląsku (obok Josephinenhütte w Szklarskiej Porębie), powstawały w ostatniej ćwierci XIX wieku dekoracyjne i użytkowe naczynia o neostylowych formach i dekoracji, nawiązujących do sztuki okresu renesansu i baroku, w tzw. stylu staroniemieckim oraz kopie dawnych szkieł ze zbiorów muzealnych. Było to zgodne z tendencją artystyczną w Niemczech w tym czasie, gdzie styl neorenesansowy został uznany za styl narodowy.
[Elżbieta Gajewska-Prorok]

słowa kluczowe: Faust (Johann Wolfgang von Goethe; dramat)  |  Faust (postać literacka)  |  kobieta  |  Małgorzata / Gretchen – dramat Faust (postać literacka)  |  mężczyzna  |  neorenesans  |  rzemiosło artystyczne (dziedzina działalności)  |  scena rodzajowa  |  szkło  |  szkło niemieckie  |  szkło śląskie