Wachlarz

Pokrycie wachlarzu drewniane powleczone czarną laką. Rączka bambusowa kryta laką zieloną. W miejscu łączenia pokrycia i rączki umieszczono faliście wyciętą podkładkę z czarnej laki. Sztywne, płaskie wachlarze typu uchiwa zostały sprowadzone do Japonii z Chin około VI wieku. Natomiast rozkładane są według Japończyków ich własnym wynalazkiem.
Dekoracja wykonana złotym proszkiem w dwóch odcieniach złota i oksydowanego srebra przedstawia rosnącą nad wodą wierzbę i czaple. Dwie stoją pośród gałęzi, a trzy ukazano w locie. Nieregularne skupiska złotych opiłków są imitacją obłoków.

Płacząca wierzba (yanagi) ma wiele znaczeń w ikonografii Dalekiego Wschodu. Jej gałązki używane przez boginię miłosierdzia Kannon do skrapiania nektarem życia umierających i chorych stały się symbolem modlitwy do niebios o życiodajny deszcz. Oznaczała również szczęście i powodzenie, zasadzona bowiem w ziemi wierzbowa witka z niebywałą łatwością przyjmuje się, wypuszczając młode pędy. Symbolizowała także kobiecy wdzięk, a jej kołyszące się na wietrze gałązki - uległość.

Wachlarz z kolekcji Muzeum Narodowego we Wrocławiu, wyróżniający się subtelną, elegancką i oszczędną dekoracją, został wykonany prawdopodobnie przez artystę należącego do szkoły Kajikawa. Występuje tu bowiem tak charakterystyczny dla tej szkoły motyw wody, zamarkowanej płynną linią fali.
[Dorota Róż-Mielecka]

słowa kluczowe: czapla (ptak)  |  pejzaż nadwodny  |  sztuka Dalekiego Wschodu  |  sztuka japońska  |  Śląskie Muzeum Rzemiosła Artystycznego i Starożytności (Wrocław) / Schlesisches Museum für Kunstgewerbe und Altertümer (Breslau)  |  wierzba (drzewo)