Waga miejska dwuramienna z Bolkowa

Waga równoramienna wykonana ze stali kutej, z drewnianymi szalkami. Składa się z dźwigni (belki) o przekroju prostokątnym, zwężającej się w stronę pełnych okrągłych końców, przebitych nożem nośnym, chronionym od góry panewkami osadzonymi w podwójnej, tarczowej, skręcanej obudowie wieszaka. W jej dolną część jest wkręcony podwójny, hakowaty wieszak, a w górną wstawiony pręt z kulistą główką. Dźwignia na dolnej stronie lekko wypukła (płaska), pośrodku uformowana w dziób, pośrodku górnej strony w trapezowatą podstawę wkręcona pozostałość wskazówki, poniżej osadzony nóż oporowy (o przekroju sercowatym). Dolna część wskazówki trapezowata z wewnętrznym otworem. Na nożu oporowym zwieszone prostokątne, prętowe jarzemko z parabolicznymi nasadami, każda z wprawioną panewką opierającą się na nożu od dołu, na dole spiętymi (przykręconą) półkoliście wygiętą blaszką zwieńczoną piramidką złożoną z czterech kul i zabezpieczone nakrętkami blaszkowymi, na górze osadzony kolisty hak z ogniwkiem (wieszak).

Na wieszakach zawieszone cztery żelazne łańcuchy ogniwowe (po dwa na jednym ramieniu haka), zamocowane do żelaznych okuć rogów drewnianych, płaskich szal zbitych z desek i wzmocnionych podbiciem z pojedynczych desek, z żelaznymi, taśmowatymi, krzyżującymi się okuciami (jedna z szalek z podwójnymi okuciami). Na jednej szali jest wybity żelaznymi ćwiekami znak "GK". Na belce, na prawym ramieniu (od strony patrzącego), jednostronnie wybity znak wytwórcy: podkowa skierowana barkiem do góry. Nóż oporowy i noże nośne są wykonane z nawęglonej, hartowanej stali, pośrodku (m.in. w miejscu przebicia dźwigni) mają postać pręta o prostokątnym przekroju (nasada), pręt na końcach noży jest okrągły, a końce noży od strony roboczej są zaostrzone w formie ostrza noża.

Cecha legalizacyjna – orzeł pruski z berłem i jabłkiem – słabo czytelna, o zdeformowanych konturach w wyniku korozji, wybita w połowie długości prawego ramienia (ramię ze znakiem podkowy).

Waga konstrukcyjnie podobna do wagi z kołobrzeskiego ratusza, datowanej na 1680 rok, o długości belki 231 cm i udźwigu 750 kg – zob. Barbara Zabel, Wagi do ważenia kruszców, kamieni szlachetnych i monet w kolekcji metrologicznej Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu, "Koszalińskie Zeszyty Muzealne" 1992, t. 19, s. 80-82.
[Tadeusz Fercowicz]

słowa kluczowe: kultura techniczna  |  metrologia (dziedzina działalności)  |  Śląskie Muzeum Rzemiosła Artystycznego i Starożytności (Wrocław) / Schlesisches Museum für Kunstgewerbe und Altertümer (Breslau)