Witraż Anioł

W obrębie prostokątnej kwatery kompozycja kilku fragmentów witraży, z których największy, umieszczony w jej centrum, przedstawia anioła.

1. Anioł, Niemcy, Nadrenia, Kolonia, ok. 1500, 27 x 18,5 cm, dolny fragment 10 x 12 cm
Postać anioła z uniesionymi rękami, prawa odwrócona wnętrzem dłoni do patrzącego. Jego złote włosy skręcone w loki, przepasane opaską z pereł z krzyżem nad czołem. Postać malowana en grisaille, włosy i lamówki szaty malowane żółtą lazurą. Poniżej postaci nieregularny czworoboczny fragment szkła z malowanymi skrzydłami i draperią, przypuszczalnie część postaci anioła. Wypełnienia pomiędzy postacią anioła i innymi witrażami stanowią małe fragmenty różnych witraży z 1. połowy XVII wieku (Westfalia lub Niderlandy), malowane barwnymi farbami szkliwnymi przejrzystymi i żółtą lazurą srebrową. Widoczne są fragmenty skrzydła, pęki kwiatów i owoców oraz fragment ornamentalny na szkle niebieskim.

Bardzo podobna głowa anioła w przepasce z pereł znajduje się na witrażu kolońskim z około 1500 w zbiorach Schnütgen-Museum w Kolonii (zob. Lymant 1982). Podobnie malowany anioł ukazany jest na witrażu w dawnych zbiorach Kunstgewerbemuseum w Berlinie (zob. Schmitz 1913).

2. Dwa tonda z herbami, Niemcy, Nadrenia (?), 1. poł. XVII w., śr. 13 cm
Dwie koliste szybki z tarczami herbowymi, w każdej tarczy czarny krzyż z rozdwojonymi i wywiniętymi zakończeniami, zamkniętymi głowami bestii. Na skrzyżowaniu ramion krzyży gwiazda, wybiera-na rylcem w czarnym tle.

3. Dwa fragmenty witraży, Niemcy, Nadrenia (?), 1. ćw. XVI w., 13,5 x 9 i 13,5 x 9 cm
Dwie prostokątne szybki z motywami kandelabrowymi wazonu i dwóch kwiatów poniżej na lewej oraz na prawej z dwoma stylizowanymi, wygiętymi esowato konikami morskimi. Malowane en grisaille i żółtą lazurą.

4. Dwa tonda herbowe, Niemcy, Nadrenia (?), 1 poł. XVII w., śr. 11,5 cm
Dwie koliste szybki z malowanymi częściami nieznanych herbów – hełmami w koronach, nad którymi skaczący koń, malowane en grisaille i żółtą lazurą.

5. Fragmenty witraży, Niemcy, Norymberga – 1520-1540, Nadrenia (?) – XVI i XVII w., 13 x 12 cm
Fragment niebieskiego szkła z dekoracją ornamentalną na jednym z fragmentów jest identyczny z niebieskim szkłem stanowiącym fragment łuku witrażu ornamentalnego w innej kompozycji witrażowej w zbiorach muzeum, por.: nr inw. MNWr II-896, MNWr II-897.
[Elżbieta Gajewska-Prorok]

słowa kluczowe: anioł  |  herb  |  krzyż  |  kwiat  |  ornament  |  ornament kandelabrowy  |  owoc  |  rzemiosło artystyczne (dziedzina działalności)  |  skrzydła  |  szkło  |  tarcza herbowa (heraldyka)  |  witrażownictwo (dziedzina działalności)