Zjawisko

Cykl Ceremonie powstał w 1908 roku, składał się z siedmiu obrazów w kolejności określonej przez autora w katalogu wystawy Grupy Zero w Krakowie w październiku tego roku: I. Śmierć dziewczyny – Wyzwolenie (zaginiony), II. Asysta księżniczki (zaginiony), III. Wezwanie, IV. Idylla – Swaty, V. Zjawisko, VI. Chrystus i dzieci, VII. Medytacje – Popielec.

Wiesław Juszczak ("Wojtkiewicz i nowa sztuka", Warszawa 1965) analizuje cykl wspólnie z trzema obrazami z serii Z dziecięcych póz: Rozstanie (Muzeum Narodowe w Poznaniu), Porwanie królewny (Muzeum Narodowe w Warszawie) i Orszak (zaginiony). Wskazuje na powinowactwa intelektualne Ceremonii z dziełami literackimi Marcela Schwoba ("Księga Monelli", 1896, przekład polski 1907), Maurice’a Maeterlincka ("Królewna Malena", "Siedem królewien") i Oscara Wilde’a ("Urodziny infantki", przekład polski 1905). Zwraca uwagę na paralele artystyczne łączące cykl Wojtkiewicza (akcentuje najbardziej czytelne związki z Asystą księżniczki, choć są one też uchwytne w Śmierci dziewczyny i w Wezwaniu) z groteskowo-turpistyczną prozą zaprzyjaźnionego z malarzem Romana Jaworskiego (1883-1944), zwłaszcza z nowelą "Medi" (pierwodruk 1907, następnie w zbiorze "Historie maniaków", 1910).

Szkic do kompozycji z postacią pominiętej na obrazie, stojącej przy koniu królewny (rysunek piórkiem) w Muzeum Górnośląskie w Bytomiu.

Inny tytuł obrazu: Bajka

[Ewa Houszka, Piotr Łukaszewicz]

słowa kluczowe: bajka / baśń  |  dziecko  |  jeździec (ikonografia)  |  koń (zwierzę)  |  malarstwo (sztuki plastyczne)  |  malarstwo polskie  |  pejzaż / krajobraz  |  wieś