Naczynie do chłodzenia butelek

Korpus naczynia cylindryczny z wywiniętą krawędzią wylewu, na niskiej stopie o okrągłej podstawie, na trzech zoomorficznych wspornikach spoczywających na trójbocznym cokole; wsporniki w górnym osadzeniu w formie lwich głów, w dolnym – zwierzęcych łap; na korpusie, pomiędzy osadzeniami wsporników – plastyczne zwierzęce maski, do których są podwieszone kwiatowo-owocowe girlandy. Na całym naczyniu dekoracja malowana w typie renesansowej groteski na białymtle; wnętrze naczynia – kobaltowe.

Obiekt naśladuje jedno z naczyń z wieloczęściowego serwisu zamówionego przez księcia Giudobalda della Rovere zapewne w warsztacie Fontanów w Urbino około 1560 roku. Zastawa (tak zwany Serwis Hiszpański) była prezentem dla króla Hiszpanii Filipa II. Formy naczyń i ich dekorację projektował Taddeo Zuccaro.

W renesansie takie okazałe naczynia o skomplikowanych kształtach, z obfitą dekoracją plastyczną i malaturami, wypełnione wodą lub kruszonym lodem były przeznaczone do chłodzenia butli lub dzbanów z winem. Według przekazów literackich umieszczano je zazwyczaj na podłodze przy stole. Wydaje się jednak, iż stały raczej na stołach lub kredensach razem z innymi sprzętami, co potwierdzają liczne przedstawienia z epoki. Majolikowe rinfrescatoi wzorowane były na metalowych, bardziej ozdobnych, nierzadko złotniczych arcydziełach. Czasy ich największej popularności przypadają na 2. połowę XVI wieku, a najwięcej wykonywano w Urbino.
[Jolanta Sozańska]

słowa kluczowe: arabeska (ornament)  |  ceramika  |  dekoracja kwiatowa  |  dekoracja roślinna  |  girlanda / feston (motyw dekoracyjny)  |  groteska (ornament)  |  łapa (część zwierzęcia)  |  maszkaron (motyw dekoracyjny)  |  neorenesans  |  pies (zwierzę)  |  putto bawiące się  |  smok (stworzenie / zwierzę fantastyczne)  |  stworzenie / zwierzę fantastyczne  |  syrena (stworzenie / zwierzę fantastyczne)