Projekt witraża dla Stowarzyszenia Rzemiosła Artystycznego w Berlinie

Projekt witraża w stylu neorenesansowym, w prostokątnym polu, zamkniętym od góry łukiem odcinkowym i otoczonym bordiurą. W projekcie zaznaczono podział witraża na kwatery.

Najważniejszą częścią projektu jest kompozycja alegoryczna, umieszczona w obramieniu architektonicznym zbliżonym do epitafium. Obramienie tworzy arkadę, ujętą dwoma półkolumnami z dekoracją rollwerkową, dźwigajacymi fryz zwieńczony przerwanym naczółkiem z piramidką pośrodku. Na osi arkady, na wysokości fryzu znajduje się tarcza herbowa, w której przedstawiony kroczący niedźwiedź (herb Berlina). Powyżej, na naczółku kwietna girlanda. W polu arkady, na tle wzorzystej zasłony postacie dwóch kobiet. W centrum kobieta półsiedząca na postumencie, zwrócona w lewo, ubrana w zieloną, antykizującą suknię i brązowy skórzany fartuch (alegoria rzemiosła artystycznego). W lewej dłoni trzyma młotek oparty o postument, prawą ujmuje cyrkiel, wskazując nim na projekt wazy, przytrzymywany przez drugą, przyklękającą kobietę. Kobieta po lewej stronie odziana jest w antykizująca suknię w kolorze liliowym. U jej stóp paleta z pędzlami; Poniżej, na cokole napis: DER KUNSTGEWERBE VEREIN ZU BERLIN 18. OCT. 1881.

Pod cokołem, podwieszona tarcza, ujęta wolutowymi zwojami akantu. W tarczy, na czerwonym tle półpostać kobiety w renesansowym stroju, trzymająca dwie tarcze z godłami: po lewej szklarzy i witrażowników, po prawej cieśli i murarzy. Tłem dla dekoracji figuralno-alegorycznej jest ornament w układzie "dywanowym", zbudowany z rombów z kołami na przecięciach, wypełniający pole arkady.

W dolnej partii projektu witraża, pas złożony z pięciu części – kwater, z alegorycznymi przedstawieniami rzemiosł artystycznych na niebieskim tle. Od lewej: alegoria technik powielanych typu druk, grafika (w polu: pośrodku kartusz z maską w formie słońca, wyżej naczynia z odczynnikami chemicznymi, niżej: wałek, pędzle, rylce), z podpisem w bordiurze: VERVIELF. KU. (skrót od: Vervielfältigung Kunst). W kolejnym polu alegoria przemysłu drzewnego (w polu: drewniana kolumna, za nią ekierki i linijki, poniżej piła i hebel), z podpisem w bordiurze: HOLZIND. (skrót od: Holzindustrie). W środkowej kwaterze alegoria przemysłu metalurgicznego (w polu: pośrodku kartusz z maską w formie głowy z włosami w kształcie płomieni, i płomieniami wychodzącymi z ust; powyżej młotek i obcęgi, poniżej: tygiel odlewniczy, szczypce), z podpisem w bordiurze: METALLIND. (skrót od: Metallindustrie). W następnej kwaterze alegoria ceramiki (w polu: pośrodku amfora stojąca w płomieniach na kole garncarskim, poniżej glina), z podpisem w bordiurze: KERAMIK. W ostatniej, prawej kwaterze alegoria przemysłu włókienniczego (w polu: maska w koronie utworzonej ze szpule różnokolorowych nici, poniżej dwa skrzyżowane czółenka tkackie), z podpisem w bordiurze: TEXTILIND. (skrót od: Textilindustrie).
[Zuzanna Mikołajek]

słowa kluczowe: aedicula (część budowli)  |  alegoria  |  Berlin (herb miasta)  |  cech cieśli  |  cech murarzy  |  cech szklarzy  |  cech witrażowników  |  cyrkiel  |  miecz (uzbrojenie – ikonografia)  |  młot / młotek (narzędzie)  |  neorenesans  |  ornament  |  paleta  |  rysunek niemiecki  |  Rzemiosło Artystyczne (alegoria)  |  Rzemiosło Artystyczne (personifikacja)  |  symbol / znak  |  tarcza herbowa (heraldyka)