Portret księcia Jerzego Wilhema (II)

Obraz był wiązany z Benjaminem Blockiem (1631-1690), artystą pracującym dla dworu cesarskiego w Wiedniu (Więcek 1956, Houszka 1984), trudno go jednak uznać za oryginał jego pędzla. Według kompozycji tamtego artysty powstał miedzioryt Johanna Tscherninga (1652-1732). Mało wprawny twórca okazałego wizerunku, powtarzając układ za miedziorytem, pozostawił nienaturalny i niespójny ideowo gest prawej dłoni dzierżącej regiment, która tu unosi się nad odłożoną na stół książęcą mitrą. Na pierwszym planie obrazu znalazł się natomiast leżący dog, którego obroża nosi inicjały księcia. Miejsce architektury arkadowej galerii z tła sztychu zastąpiło chmurne, wieczorne niebo – po zachodzie słońca.

Egzotyczna roślina w wazie na tralkowej kolumnie po prawej to aloes – aluzja do metafory użytej przez Lohensteina w mowie pogrzebowej księcia, w której symbolizuje dynastię piastowską: Usechł jak krzak aloesu, który wydawszy tyle wspaniałych kwiatów, niebawem traci sok i życie. Emblematy z aloesem zostały umieszczone także na rewersach medali bitych w latach 1676-1678 oraz na wieku trumny księcia (Kalinowski 1973).

Obszerny tekst umieszczony w lustrze ramy zawiera sformułowania identyczne z umieszczonymi na rewersie najokazalszego medalu wybitego z okazji uroczystości pogrzebowych (Kalinowski 1973), poszerzony dodatkową informacją o wiedeńskim hołdzie Piastowicza i obiegową epitafjną formułą, zgodnie z funkcją okazałego wizerunku.
Do zbiorów muzealnych obraz trafił z zamku w Oławie, ale zapewne nie było to pierwotne miejsce jego przeznaczenia.

Zob. też nieco staranniej malowany Portret księcia Jerzego Wilhelma I (MNWr VIII-985).
[Marek Pierzchała]

osoba przedstawiona: Jerzy Wilhelm (1660-1675) – książę legnicko-brzesko-wołowski

słowa kluczowe: aloes (roślina)  |  inskrypcja  |  insygnium władzy  |  kolumna (część budowli)  |  kotara / zasłona  |  książę  |  malarstwo (sztuki plastyczne)  |  mężczyzna  |  mitra książęca / cesarska  |  orzeł śląski (herb)  |  Piastowie śląscy  |  pies (zwierzę)  |  poduszka  |  portret męski  |  portret reprezentacyjny  |  regiment (insygnium władzy)  |  tron  |  władca / król / książę