Hidden Anonymous (Silesian II)

Artysta Volker Hermes zaczął pracować nad serią swoich ukrytych portretów w 2008 roku, kiedy zaczął eksperymentować z Photoshopem. Wcześniej malował wizerunki swoich przyjaciół, na których zakrywał ich twarze fragmentami tkanin. Właśnie wówczas zadał sobie pytanie czym właściwie jest portret i czy konieczne jest zawarcie w nim twarzy? Co stanie się, kiedy pozbawimy portretowanego najbardziej charakterystycznego elementu jego fizis? Poszukując odpowiedzi na te pytania przez ostatnią dekadę manipuluje klasycznymi portretami z kolekcji muzealnych na całym świecie. Rezultatem tych działań jest seria fotokolaży ,,Hidden Portraits".

W tych tajemniczych, enigmatycznych obrazach dekoracyjność mści się na próżności. Arystokraci i burżuazja chcąc pokazać się z jak najlepszej strony pochłonięci są przez własne ozdoby. Volker Hermes zakrywa twarze przedstawionych postaci absurdalnymi maskami, które stworzone są z elementów już znajdujących się na obrazie: fragmentu sukni, włosów, czy zbroi. Skrupulatnie zaaranżowane kompozycje oddają hołd swoim źródłom, a jednocześnie drwią z ambicji i aspiracji klas dworskich. Hermes pragnie podkreślić historyczne znaczenie portretu, który był jedynym wizualnym świadectwem żyjących osób do czasu wynalezienia fotografii. Zwraca przy tym uwagę, że uwiecznianie siebie na obrazie było możliwe tylko dla elit, które za pomocą portretu chciały podkreślić swój status społeczny. Zasłaniając twarze Hermes skupia się na atrybutach bogactwa i przepychu klasy wyższej. Bez fizys indywidualność znika, a pozostaje tylko reprezentacja pewnej grupy społecznej. Artysta niczego nie dodaje do kompozycji, a jedynie redefiniuje już znajdujące się tam materiały pozbawiając je pierwotnej funkcji. Dziś symbole statusu przestały mieć dla nas znaczenie i artysta zakrywając twarze zmusza nas do ponownego skupienia się właśnie na nich. Ukryte portrety koncentrują się na kontekście sztuki jako źródła reprezentacji oraz badają związek między obrazem, a reprodukcją.

W ramach wystawy "Szaleństwo rokoka! Fascynacja rokokiem na Śląsku (XVIII–XXI w.)" Volker Hermes wybrał ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu dwa obrazy: Portret Henrietty von der Recke (nr inwentarzowy MNWr VIII-2934) i Portret Diedricha Adolfa von der Recke (nr inw. MNWr VIII-2935) z około 1760 roku. Dlaczego autor wybrał akurat te wizerunki?

Jak sam mówi o kobiecym portrecie, który zatytułował “Hidden Anonymous (Silesian II)": “(...) Oto wyobrażenie kobiety w rokoko, która musiała być przede wszystkim piękna i mogła wyrażać siebie poprzez ubrania i biżuterię. Ta powierzchowność widoczna jest w cennej tkaninie, puszystym płaszczu i biżuterii. Dziś tego rodzaju fiksacje możemy nazwać fetyszem. Dlatego z sukienki uformowałem fetyszystyczną maskę, która sprawia, że pragnienie “bycia na powierzchni" staje się jasne dla współczesnych widzów. Termin fetysz oznacza również pożądanie. Rozbuchana seksualność była ważną częścią życia ówczesnych elit. Zabawa i gry były istotnym elementem w towarzystwie, tak jak precyzyjnie opracowane role, którym kobieta musiała sprostać w życiu dworskim. Nie miała ona wyboru, dlatego maska nie ma otworów na oczy, portretowana jest zdana na swój los."

Portrety Volkera Hermesa są zabawną, inteligentną grą między epoką rokoka, a współczesnością, w której powierzchowność, podkreślanie statusu społecznego odgrywają ogromną rolę.
[Aleksandra Szwedo]

osoba przedstawiona: Kanaan (Biblia)

słowa kluczowe: kobieta  |  maska  |  Recke, Henrietta von der z domu Rouwenoort (1736-1763)  |  sztuka niemiecka  |  sztuka współczesna  |  von der Recke – ród