Okno witrażowe I: kwatera górna lewa

a. Oszklenie geometryczne, Śląsk (?), 1870-1890
Dwa boki kwatery w kształcie zbliżonym do trójkąta obramowane bordiurą w kolorze niebieskim z kolistymi gomółkami w kolorze żółtawym. Główne pole wypełnione oszkleniem "arlekinowym" z czworobocznych szybek zielonkawych i niebieskich. W górnej partii romboidalna szybka z przedstawieniem nosorożca, poniżej owalna z przedstawieniem św. Grzegorza.

b. Nosorożec, Niderlandy lub Niemcy, koniec XVI wieku, 13 x 13 cm
Witrażyk umieszczony w górnej partii kwatery. Szybka czworokątna o parabolicznych bokach, obramowana pasem w kolorze niebieskim. Przedstawienie nosorożca z boku, malowane i lawowane brązową patyną. Niżej zielona łąka (niebieska farba i żółta lazura).

Według rysunku i drzeworytu Albrechta Dürera z 1515 roku.

c. Św. Grzegorz Wielki, Niderlandy południowe, połowa XVII wieku, śr. 23 cm
W kolistym polu papież w szerokim złotym płaszczu z czerwonymi i zielonymi wzorami i w złotej tiarze na głowie siedzi przy stole zarzuconym papierami i księgami. W lewej ręce trzyma pastorał, prawą odwraca karty księgi, leżącej na pulpicie. Na drugim planie architektura komnaty z otwartymi do dalszych pomieszczeń drzwiami. Rysunek lawowany
brązowo-ugrową patyną.

Kompozycja według grafiki z 1586 roku. Hieronimusa Wierixa na podstawie rysunków Maartena de Vosa z cyklu Czterej Ojcowie Kościoła – zob. MNWr II-1355/3a-c.

W 1973 roku decyzją Wydziału Kultury Wojewódzkiej Rady Narodowej przekazano do Muzeum Śląskiego niekompletne oszklenia witrażowe czterech dwuosiowych czterodzielnych okien z galerii-korytarza I piętra krużganków zamku w Domanicach w pobliżu Świdnicy. Oszklenia zostały wyjęte z oryginalnych ram okiennych, które znajdowały się w zamku jeszcze w 2010 roku.

Okna zostały ponumerowane od I do IV na podstawie rekonstrukcji ich pierwotnego usytuowania w korytarzu naprzeciwko Sali Balowej w reprezentacyjnej części zamku. Rekonstrukcja porządku okien oraz skompletowanie każdego okna zostały dokonane na podstawie zdjęć archiwalnych z ok. 1970 roku, zawartych w studium historyczno-architektonicznym Krzysztofa Eysymontta z 1985 roku (zob. K. Eysymontt 1985, il. 134-145). W oknie III brak dolnego prawego skrzydła. Oszklenia witrażowe okien I i II skomponowano przypuszczalnie w latach 1870-1890, okien III i IV – w latach 1880-1890.

Każde półowalnie zamknięte okno składa się z czterech skrzydeł i dwóch trójkątnych przyłuczy nad górnymi skrzydłami. Wszystkie części okien wypełnione są oszkleniem geometrycznym tzw. arlekinowym, bezbarwnym i w odcieniu zielonkawym, z elementami niebieskimi i czerwonymi. W oknach I i II występują bordiury w kolorze niebieskim, w oknach III i IV – w kolorze czerwonym. W oszklenie wkomponowano niewielkie koliste, owalne i czworokątne witraże oraz fragmenty witraży, złożone w osobne kompozycje.
[Elżbieta Gajewska-Prorok]

słowa kluczowe: drzwi  |  księga / książka (ikonografia)  |  łąka  |  nosorożec  |  pałac w Domanicach (dawna lokalizacja)  |  pastorał  |  płaszcz  |  rzemiosło artystyczne (dziedzina działalności)  |  szkło  |  św. Grzegorz Wielki (ok. 540-604)  |  tiara  |  witrażownictwo (dziedzina działalności)  |  wnętrze pałacowe / dworskie / komnata