Okno witrażowe III: kwatera górna lewa

a. Oszklenie geometryczne, Śląsk (?), 1880-1890
Dwa boki kwatery w kształcie zbliżonym do trójkąta ozdobione obramowaniem w kolorze czerwonym z kolistymi gomółkami w kolorze żółtawym. Główne pole wypełnione oszkleniem "arlekinowym" z czworobocznych szybek bezbarwnych i czerwonych. W górnej partii romboidalna szybka z przedstawieniem ptaka, poniżej owalna z przedstawieniem Świętej Rodziny.

b. Ptak, Niderlandy, ok. 1630, 15 x 14 cm
Witrażyk umieszczony w górnej partii kwatery. Szybka czworokątna o parabolicznych bokach, obramowana pasem w kolorze niebieskim. Ptak ukazany z boku, zwrócony w prawo, siedzi na zielonej gałęzi z liśćmi i trzyma w dziobie ulistnioną gałązkę. Jego upierzenie brunatnougrowe. Przedstawienie lawowane patyną, szczegóły podkreślone konturówką.

c. Święta Rodzina z małym św. Janem Chrzcicielem, Niemcy, Westfalia lub Niderlandy południowe, ok. 1630, 23,5 x 18,5 cm
W owalnym polu z żółtym obramieniem scena figuralna, zakomponowana po diagonali. W centrum postać siedzącej Marii, na której kolanach spoczywa nagie Dzieciątko. Po prawej postać małego Jana Chrzciciela z barankiem u stóp. Z tyłu wychyla się postać św. Józefa. Maria, zwrócona w prawo, podtrzymuje Dzieciątko, które błogosławi Jana Chrzciciela. Mały Jan Chrzciciel klęczy, podając Marii i Dzieciątku misę wypełnioną owocami i kwiatami. Maria w szerokiej jasnej sukni i w ciemnym płaszczu, rozkładającym się fałdami po lewej stronie postaci. Nad jej głową złoty nimb. Tło dla grupy postaci stanowi pochylone w prawo drzewo z rozłożystymi konarami i lekko zaznaczony pejzaż. Przedstawienie malowane i lawowane konturówką i patyną.

Scena malowana według grafiki z obrazu Hansa Rottenhammera z ok. 1620. Obraz ten znajduje się w zbiorach Gamaldegalerie Alte Meister w Kassel (kompozycja odwrócona). Mały obraz na blasze miedzianej (26 x 20,5 cm) naśladowcy Rottenhammera sprzedany został w Domu Aukcyjnym Bonhams w Londynie 13 IV 2011.

W 1973 roku decyzją Wydziału Kultury Wojewódzkiej Rady Narodowej przekazano do Muzeum Śląskiego niekompletne oszklenia witrażowe czterech dwuosiowych czterodzielnych okien z galerii-korytarza I piętra krużganków zamku w Domanicach w pobliżu Świdnicy. Oszklenia zostały wyjęte z oryginalnych ram okiennych, które znajdowały się w zamku jeszcze w 2010 roku.

Okna zostały ponumerowane od I do IV na podstawie rekonstrukcji ich pierwotnego usytuowania w korytarzu naprzeciwko Sali Balowej w reprezentacyjnej części zamku. Rekonstrukcja porządku okien oraz skompletowanie każdego okna zostały dokonane na podstawie zdjęć archiwalnych z ok. 1970 roku, zawartych w studium historyczno-architektonicznym Krzysztofa Eysymontta z 1985 roku (zob. K. Eysymontt 1985). W oknie III brak dolnego prawego skrzydła. Oszklenia witrażowe okien I i II skomponowano przypuszczalnie w latach 1870-1890, okien III i IV – w latach 1880-1890.

Każde półowalnie zamknięte okno składa się z czterech skrzydeł i dwóch trójkątnych przyłuczy nad górnymi skrzydłami. Wszystkie części okien wypełnione są oszkleniem geometrycznym tzw. arlekinowym, bezbarwnym i w odcieniu zielonkawym, z elementami niebieskimi i czerwonymi. W oknach I i II występują bordiury w kolorze niebieskim, w oknach III i IV – w kolorze czerwonym. W oszklenie wkomponowano niewielkie koliste, owalne i czworokątne witraże oraz fragmenty witraży, złożone w osobne kompozycje.
[Elżbieta Gajewska-Prorok]

słowa kluczowe: Agnus Dei / Baranek Boży, z krzyżem lub sztandarem (Symbole Chrystusa – zwierzęta; Inne symbole Chrystusa)  |  Chrystus-dziecko z innymi osobami (Chrystus jako dziecko lub młodzieniec – ogólnie; Jezus Chrystus)  |  drzewo  |  Dzieciątko Jezus  |  gałąź / konar  |  liść  |  Maria / Najświętsza Maria Panna  |  owoc  |  pałac w Domanicach (dawna lokalizacja)  |  pejzaż / krajobraz  |  ptak  |  rzemiosło artystyczne (dziedzina działalności)  |  szkło  |  św. Jan Chrzciciel  |  św. Józef  |  Święta Rodzina (Narodzenie i młodość Jezusa; Nowy Testament)  |  wąż (zwierzę)  |  witrażownictwo (dziedzina działalności)