Okno witrażowe III: kwatera górna prawa

a. Oszklenie geometryczne, Śląsk (?), 1880-1890
Dwa boki kwatery w kształcie zbliżonym do trójkąta ozdobione obramowaniem w kolorze czerwonym z kolistymi gomółkami w kolorze żółtawym. Główne pole wypełnione oszkleniem "arlekinowym" z czworobocznych szybek bezbarwnych i czerwonych. W górnej części romboidalna szybka z przedstawieniem ptaka, poniżej owalna z postacią papieża św. Grzegorza Wielkiego.

b. Ptak, Niderlandy, ok. 1630, 14,5 x 15 cm
Witrażyk umieszczony w górnej partii kwatery. Szybka czworokątna o parabolicznych bokach, obramowana pasem w kolorze niebieskim. Ptak ukazany z boku, zwrócony w lewo, siedzi na zielonej gałęzi z liśćmi i trzyma w dziobie ulistnioną gałązkę. Jego upierzenie brunatne. Przedstawienie lawowane patyną, szczegóły podkreślone konturówką.

c. Św. Grzegorz Wielki, Niderlandy pn., Utrecht (?), ok. 1625, 22,5 x 17 cm
Szybka owalna z otokiem w kolorze zielonkawym. W centrum kompozycji przy stole siedzi papież, odziany w obszerną kapę. Lewą ręką przytrzymuje ferulę, prawą odwraca karty księgi, która leży na pulpicie. Witraż malowany en grisaille. Światłocień wydobyty przez mistrzowskie operowanie tonami brązu i świateł w partiach wybranych rylcem.

Kompozycja według grafiki z 1586 roku Hieronimusa Wierixa na podstawie rysunków Maartena de Vosa z cyklu Czterej Ojcowie Kościoła.

W 1973 roku decyzją Wydziału Kultury Wojewódzkiej Rady Narodowej przekazano do Muzeum Śląskiego niekompletne oszklenia witrażowe czterech dwuosiowych czterodzielnych okien z galerii-korytarza I piętra krużganków zamku w Domanicach w pobliżu Świdnicy. Oszklenia zostały wyjęte z oryginalnych ram okiennych, które znajdowały się w zamku jeszcze w 2010 roku.

Okna zostały ponumerowane od I do IV na podstawie rekonstrukcji ich pierwotnego usytuowania w korytarzu naprzeciwko Sali Balowej w reprezentacyjnej części zamku. Rekonstrukcja porządku okien oraz skompletowanie każdego okna zostały dokonane na podstawie zdjęć archiwalnych z ok. 1970 roku, zawartych w studium historyczno-architektonicznym Krzysztofa Eysymontta z 1985 roku (zob. K. Eysymontt 1985). W oknie III brak dolnego prawego skrzydła. Oszklenia witrażowe okien I i II skomponowano przypuszczalnie w latach 1870-1890, okien III i IV – w latach 1880-1890.

Każde półowalnie zamknięte okno składa się z czterech skrzydeł i dwóch trójkątnych przyłuczy nad górnymi skrzydłami. Wszystkie części okien wypełnione są oszkleniem geometrycznym tzw. arlekinowym, bezbarwnym i w odcieniu zielonkawym, z elementami niebieskimi i czerwonymi. W oknach I i II występują bordiury w kolorze niebieskim, w oknach III i IV – w kolorze czerwonym. W oszklenie wkomponowano niewielkie koliste, owalne i czworokątne witraże oraz fragmenty witraży, złożone w osobne kompozycje.
[Elżbieta Gajewska-Prorok]

słowa kluczowe: gałąź / konar  |  krzyż papieski / ferula  |  księga / książka (ikonografia)  |  liść  |  pałac w Domanicach (dawna lokalizacja)  |  papież (ikonografia)  |  ptak  |  rzemiosło artystyczne (dziedzina działalności)  |  szkło  |  św. Grzegorz Wielki (ok. 540-604)  |  witrażownictwo (dziedzina działalności)