Szkoła Ateńska (Scuola di Atene)

Za wzór do grafiki posłużył fresk znajdujący się w Stanza Della Segnatura (zob. MNWr VII-2216/3 i MNWr VII-2216/4).

Interpretacja tematu w źródłach i literaturze różni się w wielu punktach dotyczących identyfikacji poszczególnych postaci (zob. zestawienie w katalogu Cordellier, Py 1992). Większość badaczy przyjmuje, że Rafael przekazał kompletny obraz filozofii starożytnej, ukazany poprzez postaci największych myślicieli i uczonych, głównie greckich, wzbogacając go o znakomitych przedstawicieli współczesności (czasem dając ich rysy antycznym filozofom). Należą do nich m.in.: Platon (ok. 429–347 p.n.e.), przedstawiony jako Książę Filozofii, jego uczeń – Arystoteles ze Stagiry (384–322 p.n.e.), Sokrates (469–399 p.n.e.) – nauczyciel Platona, Pitagoras (ok. 582–507 p.n.e.) – mistyk i matematyk, Alkibiades (Alcybiades, ok. 450–404 p.n.e.) – ateński wódz i polityk, uczeń Sokratesa, Archimedes (ok. 287 – ok. 212 p.n.e.) – fizyk, matematyk i wynalazca, Diogenes (ok. 413–323 p.n.e.) – przedstawiciel cyników, a także Zoroaster (Zaratustra, VII /VI w. p.n.e.) – twórca zaroastryzmu, religii staroirańskiej. Współczesne autorowi fresku osobistości reprezentują m.in. Francesco Gonzaga, Francesco Della Rovere czy Pietro Bembo. Między filozofami znaleźć można autoportret Rafaela, są też uwiecznieni inni ówcześni artyści, m.in. Leonardo da Vinci (pod postacią Platona) i Michał Anioł (jako Heraklit, przedstawiony na pierwszym planie obok bloku marmuru).

Zdaniem Vasariego kompozycja ilustrowała harmonię filozofii, astrologii, geometrii i poezji z teologią. W tym duchu identyfikował on niektóre postaci jako ewangelistów – zob.: MNWr VII-13849.
[Izabela Żak]

osoba przedstawiona: Alkibiades (450 p.n.e. – 404 p.n.e.) – wódz i polityk ateński Archimedes (ok. 287 p.n.e.– ok. 212 p.n.e.) – fizyk, matematyk i wynalazca Arystoteles (384 p.n.e. – 322 p.n.e.) – grecki filozof Bembo, Pietro (1470-1547) – kardynał, filolog, poeta i historyk Buonarroti, Michał Anioł (1475-1564) – rzeźbiarz, malarz, architekt, poeta Diogenes (ok. 413 p.n.e. – 323 p.n.e.) – filozof, przedstawiciel cyników Franciszek II Gonzaga (1466-1519) – markiz Mantui Heraklit (ca 540 p.n.e - ca 480 p.n.e) – filozof Leonardo da Vinci (1452-1519) – artysta Pitagoras (ok. 572 p.n.e. – ok. 497 p.n.e.) – grecki matematyk, filozof, mistyk Platon (ca 427 p.n.e. – 347 p.n.e.) – filozof grecki Rafael Santi (1483-1520) – malarz, architekt Rovere, Francesco Maria I della (1490-1538) – książę Urbino Sokrates (ca 470 p.n.e. – 399 p.n.e.) – filozof Zoroaster (Zaratustra, VII /VI w. p.n.e.) – twórca zaroastryzmu, religii staroirańskiej

słowa kluczowe: Apollo (mitol.)  |  arkada (archit.)  |  Atena / Minerwa (mitol.)  |  budowla antyczna (archit.)  |  figura (rzeźba)  |  filozofia (nauka)  |  grafika włoska  |  Stanza della Segnatura (Stanze di Raffaello; Watykan)  |  wnętrze