Wieża Krupnicza na Nowym Mieście oraz kościół św. Krzysztofa we Wrocławiu

Siódma karta z teki graficznej "Stary Wrocław", opracowanej na podstawie rysunków wykonanych na polecenie Carla Daniela Davida Friedricha Bacha, pierwszego dyrektora Prowincjalnej Szkoły Sztuk we Wrocławiu przez jego trzech uczniów: Heinricha Mützla, Heinricha Hillebrandta oraz Ernsta Wiedemanna w latach 1823-1828. Grafika ukazuje Wieżę Krupniczą na Nowym Mieście oraz wrocławski kościół św. Krzysztofa. Rycina odbita z płyty znajdującej się w zbiorach MNWr (nr inw. MNWr VII-8817)

Wieża bramy zwanej Ceglarską, Nową lub Nowomiejską pokazana od wschodu. Od XVII wieku, gdy pełniła funkcję więzienia, była określana jako "Wieża Dobrej Kaszy", inaczej Wieża Krupnicza. Wzniesiona została na początku XIV wieku w wewnętrznym pasie murów miejskich, w miejscu dawnej furty prowadzącej ku Nowemu Miastu (obecnie w osi ul. Purkyniego, na wysokości zbiegu z ul. Kraińskiego). Wieża nie uległa rozbiórce wraz z demontażem większości fortyfikacji. Służyła także jako wieża straży pożarniczej i od początku XVII wieku miała dzwon, który bił o pełnych godzinach, po raz ostatni w noworoczną noc z 1837 na 1838 rok. Na początku 1838 roku rozpoczęto rozbiórkę wieży, a jej gruzem zasypywano tzw. Mysi Staw na Przedmieściu Świdnickim (obecnie teren pl. Muzealnego). Brama pięciokondygnacyjna, z okrągłołucznym przejazdem, oszkarpowana na całej wysokości, nakryta była namiotowym dachem, zwieńczonym prześwitowym hełmem z dzwonem i chorągiewką na szczycie. Poprzez przejazd bramy widoczny budynek przy obecnej ul. Purkyniego 1, określany też mianem Narożnika Katarzyny (Katharinenecke, w mowie ludu: Katternecke). Przed bramą most na Oławie Białej, zwany Krupniczym. W rzece, do której zejście ograniczono od ulicy drewnianymi sztachetami (z prawej), można było pławić konie. Po obu stronach wieży zrujnowane zabudowania przedbramia, po prawej resztki cylindrycznej baszty. Gotycka budowla z trójkątnym szczytem po lewej to dom przy ul. Purkyniego 2, służący za spichlerz, rozebrany w 1902 roku. Po prawej w głębi dom o konstrukcji szachulcowej, należący do kompleksu starej mennicy. Do roku 1824 część ulicy prowadząca z Nowego Targu do Białej Oławy była nazywana ul. Mnisią lub ul. Dobrej Kaszy.

Widok z dawnej ul. Słodowej (obecnie część ul. Kazimierza Wielkiego). Bryła kościoła z licznymi, częściowo niezachowanymi przybudówkami od południa, południowego oraz północnego zachodu; po prawej w głębi widoczne nieistniejące domy przy ul. Wierzbowej.
[Ewa Halawa, Aurelia Zduńczyk]

słowa kluczowe: Breslau (Stadtkreis Breslau)  |  grafika niemiecka  |  kościół św. Krzysztofa (Wrocław)  |  silesiaca  |  sztuka niemiecka  |  Śląskie Muzeum Sztuk Pięknych, Wrocław / Schlesisches Museum der bildenden Künste  |  widoki Wrocławia / ikonografia Wrocławia  |  wieża (archit.)  |  Wrocław (woj. dolnośląskie)